ВАЛИЛО
Нынї всяка технїка читаво нам полегшила живот. Типирь технїка, што є у нас у каждого у хыжи, сама за нас зробит тōту рōбōту, кōтру давно наша чилядь робила в ручну. Кобы лиш литрика была, та всьо ся робит. Рōбōту при хоснованю технїкы из ручнōв рōбōтōв нїщо такуй руняти. Усьо стало май легко, май конфортно и май скоро.
Фото. Валило – водяна пральна технїка на гӯрськых ріках. Русинский Мир.
Ачий май читаво полегшили рōбōту чиляди, а ипен жонам, стиральнї машинкы. Покласти цуря, заправити машинку, наладити проґраму й починат рōбōту. И чим май дале, тым май читаві и ефективнї машинкы продавут. Технїка и дальше проґресує, из часом стає лиш ліпша. А чилядь купує и хōснує ся єдными, а пак помалы периходит на другі, май ліпші.
Фото. Валило – водяна пральна технїка на гӯрськых ріках. Русинский Мир.
Выдколи ся тямлю, усякі’м стиралкы видїв. Но дōвго ни годен’им быв увидїти таку стиралку, што была у нашōй чиляди давным-давно (выдносно). Чути’м чув, приблизно’м си придставляв, айбо увидїти уже ни было возможности. Бисїда за валило – водяну пральну технїку на гӯрськых ріках. Розказовали ми, ож у Березниках, валиво было недалеко выд водяного млина на Боржаві. Видит ми ся, ож и млин и валило находили ся у центральнӯй части села. Богужаль, не є и єдного образчика а ни млина, а ни валила. Тому за сяку вōдну технїку у нас ся ни тямит, бо не упстало ся из ний и слїда. Мнōгі уже и не знавут што тото тай як фунґовало. Завто хōчу написати за валила на гӯрськых ріках в мараморошськōй части краю.
Фото. Валило – водяна пральна технїка на гӯрськых ріках. Русинский Мир.
Валила май бӯльше были поширинї по высокогорных ріках Марамороша. Мараморош – край вӯчарства, котроє давало не лише прōдукты, як бузок, брынзу, урду, ай матеріал діля вбраня. Традиційноє цуря у сьому реґіонови было из вōвняного матеріалу. Дуже читаво было верет, котрі у многых ся сохранили до типирь. Мыти цуря, ткань, в ручну, было бы дуже тяжко. Завто ся чилядь хосновала сякōв стиральнōв машинкōв.
Фото. Валило – водяна пральна технїка на гӯрськых ріках. Русинский Мир.
Фунґованя валила:
При роботі валило хоснує силы річковōй авадь потōчнōй воды діля промывання тай очищеня тканины. Цуря, вереты клали у “гōрдӯв”, де они набирали ся воды. Спіцяльна конструкція валива хōснує поток воды діля твореня вōдянōй стрілкы – великōй силы пōтōку воды, што ся убертат. Гӯрська вода ся збират и направлят ся через деривляный жолоб у великый “гōрдӯв” учинену из клоцӯв. Вӯн має кōнїчну фōрму, а межи клоцами (листяных пōрӯд, май часто из дуба) є невеликый зазор, што позвōлят вōді выходити из гордова. Кōй вода пōступат у гōрдӯв, скōрōсть воды чинит сильный віхор, аналоґічный тōму, што ся чинит у стиральнӯй машинці, што позвōлят мыти даже великі ткані без потребности добавляти мыло ци другі мыючі засобы.
Фото. Валило – водяна пральна технїка на гӯрськых ріках. Русинский Мир.
Дале пак вода из резервуара стікат дальше у гӯрську ріку. Поток воды періодично регулює, в зависимости выд кӯлькости осадкӯв. Сяк чилядь мыла цуря и другу текстиль у природнюй стиральнӯй машині, де вода красно промыват текстиль, выдмыват леп и лишат ткань чистōв. Важно пӯдмітити, што сись традиційный метод мытя хосновав лише силу воды и не потребовав пōслужовати ся мыючыми засобами.
Фото. Валило – водяна пральна технїка на гӯрськых ріках. Русинский Мир.
Вместе с вами, мы сделаем Русинский Мир лучше!
При копировании данного материала, либо использования в любом виде (печатном, аудио, видео) на своих ресурсах, просьба указывать источник https://rusinskiimir.ru/ и автора произведения Михаил Чикивдя, в иных случаях будем обращаться в соответствующие инстанции (админам соц.сетей, и Суд).Фото использованы из открытых источников интернет пространства.
