РУСИНСЬКОЄ ІДЇНЯ
Ідїня – є май важноє у руснацькōму живōтї. Завто ся и тяжко робит, ōбы ни быти гōлōднōму, штось мати на стōлі. Робиме, ґаздуєме та ипен завто маєме чим пофрыштиковати, є што істи на пōлуденок, є чим повичиряти. Каждый рӯк, фурт у єднōму, ōбы сытōму быти.
Кōй ся робит якась робота у хащи, авадь на пōлю, та каждоє чилядня позират, ōбы у торбинцї быв дарабчик солонины тай мало хліба. Бо змлоит тя, та перекусиш си, и уже мож си талантовати дале. Кидь зайшла уже тема за хащу, та што си руснак покладе у тōрбу, кōй ся збере ити? У днешный час тым ся ипен ни журиме, бо є, Бōгу дяковати, усячино, но так, ги стандарт, ōто є – хліб, цибуля, солонина, булі, сыр. Розокладе ся огинь, на рӯжнови ся спече солонина, тай такуй ся мастьов поцяпкавут скыбкы. На останок на грани ся спечут булі. И мож си сытно заісти. Сяк было и давно, лиш ясно, ож май скромно.
Чого’м написав, ож было май скромно? Бо и булі, котрых типирь є доста, давно было ни много. Та чилядь сокотила іх, хосновала економно. Ги старі люди кажут: “Над бульми ни є!”. И исе є правда. Крумплі у нас в почōтї, в чести межи народом.
Дōкі ни было много файт (сōртӯв), кидь на рӯк кидь си напаровати 2-3 міхы буль, та уже добре было. Родила ріпа слабо, годно быти тōму, бо деривляні плугы глубоко зимлю ни брали, а ни дуже глубоко посажену ріпу губила усяка пошисть. А у кого, у яри, ни заходило посадкы, та різали булю начетверо, та так по єднōму різнику митали у ямкы.
Тōму іли булі спиршу лише на великі сята. Давали дїтям, ги велику смакōту. А дале май пак зачали іх хосновати кажднодненно. Много страв из них годно ся пōлучити. Часто іх варили, а пак ид ним митали сыра и смитаны, и всяко инак. Ги примір, у пӯснї дны ся іли булі варинї, пичинї, вӯстянї, смажені.
Што ищи у руснака могло быти на стōлі? Кидь было, та хліб, квасна капуста, пасуля, сметана, сыр масло. Варили ся усякі левиші, поливка, кминкова кисилиця, пасуля з капустōв, пасуля пūдбивана, токан.Чинили ратōту, мачанку, дзьобачку, лопаткы.
Хліб пекли из кіндеричанōй мукы. Даколи трафляв ся и житный. Из білōй мукы пекли го, хыба на великі сята. Кажда ґаздыня штимовала так, ōбы сяка мука была хōть на паску. А тко жив дуже бідно, тот давив булі, сыпав мало кіндиричанōй мукы, добавляв теплої воды и пік сякый хліб.
Як пекли хліб у Березниках ( Вирхнїй Мараморош).Брали муку, добавляли теплōй воды, а дале чикали, ōбы накысло. Из хліба лишали квас, ōбы было з чого печи у другый рас. За сим, на лопаті, клали го у піч. Через якыйсь час, грань выгрібали набӯк, позирали ци загнітив ся
Мнясо у русинӯв было май делікатесом. Його ни іли каждый динь, а лиш на сята. Мнясо солили и вішали на банты, на пӯд, де ōно ся будило выд дыму. Пікниця была лише на май великі сята.
Вместе с вами, мы сделаем Русинский Мир лучше!
При копировании данного материала, либо использования в любом виде (печатном, аудио, видео) на своих ресурсах, просьба указывать источник https://rusinskiimir.ru/ и автора произведения Михаил Чикивдя, в иных случаях будем обращаться в соответствующие инстанции (админам соц.сетей, и Суд).Фото использованы из открытых источников интернет пространства.
